Teksten
Over het leven en de dood
- “De dood is een onontkoombaar aspect van het leven.
We kunnen de dood niet vermijden en evenmin de pijn waarmee deze scheiding gepaard gaat. maar
we kunnen wel iets doen aan de beleving van de dood, zowel voor de levenden en de stervenden,
zodat de dood een meer natuurlijke en minder onbehaaglijke ervaring wordt. Wanneer we het
proces van geboren worden, opgroeien en als het zover is, sterven beter begrijpen, ervaren we ons
leven in een zinvolle context en beleven we de dood op een zinvolle manier.”
David Kessler, uit “Het recht om waardig te sterven”
- “Het is de dood die het leven zin en waarde verleent,
wat niet wegneemt dat zij tegelijkertijd een groot mysterie blijft.
Als het moment van de dood heel nabij is en er eigenlijk alleen nog maar plaats is voor pijn en
verdriet, kan er toch sprake zijn van levensvreugde en van tot dan toe ongekende, diepe en intense
ziele-roerselen.
Als je niets meer kunt, kun je nog altijd van iemand houden en voelen dat er van je gehouden wordt.
De laatste levensmomenten van een dierbare kunnen de gelegenheid zijn om nog veel met elkaar
mee te maken. Om wezenlijke dingen te zeggen, uit te spreken dat we van elkaar houden, dankbaar
te zijn, vergeven. Om steun te zoeken bij elkaar om dat nergens mee te vergelijken moment, de dood
van de ander, door te maken met alles wat we aan wijsheid, humor en liefde kunnen mobiliseren om
die dood tegemoet te treden.”
Marie de Hennezel, uit “De intieme dood”
- Aanwezig zijn bij een sterfproces raakt de kern van het leven. Juist op dat moment is het goed om te kijken
wat dit met jou doet en wat stervenskunst inhoudt. Wanneer er sprake is van innerlijke ruimte bij zowel de patiënt,
naaste als zorgverlener is er ruimte voor echt contact in de diepste en meest spirituele laag van iemands wezen.
Carlo Leget
- Als wij onvoorwaardelijk van ons zelf houden kunnen wij van anderen houden.
Als wij bereid zijn de pijn en het verdriet van verlies te aanvaarden kunnen wij op ontdekkingsreis in onze creativiteit.
Als we onszelf vergeven kunnen wij de last van ons verleden achter ons laten en kunnen we vooruit.
Michael Murphy
Over Rouw
- Wanneer je iemand verliest die erg belangrijk voor je is, dan verandert naar je gevoel alles in
je leven. De wereld ziet er anders uit, niets lijkt meer hetzelfde. Je prioriteiten verschuiven: wat eerst
belangrijk leek te zijn, wordt vaak van ondergeschikt belang. Dat is een schokkende ervaring omdat
het meestal ook betekent dat je niet meer op dezelfde golflengte zit als de mensen om je heen.
Rouwen kun je zien als jouw proces om jezelf aan te passen aan die totaal veranderde situatie. Dat is
een zware opgave.
Rouw is geen ziekte, het is de normale aanpassing aan een verlies. Je staat voor de taak je
verwachtingen, je heden en je toekomst aan te passen aan de nieuwe situatie waarin die ander voor
altijd weg is. Er zijn heel veel manieren om rouw te omschrijven. Je kunt rouw zien als het totaal van
gevoelens, gedachten en gedrag dat ontstaat ten gevolge van het permanent missen van iets of
iemand dierbaars. Dit is niet beperkt tot het verlies zelf, maar daarnaast kan het kan ook je relatie
betreffen, de ‘zekerheden’ in je leven, je contacten met andere mensen, je toekomstverwachting, je
wensen.
Je levert aan de ene kant een gevecht om de pijn en het verdriet te boven te komen. In het begin ben
je de pijn en word je er volledig door in beslag genomen. Na verloop van tijd verandert pijn zijn in
pijn hebben. Aan de andere kant worstel je om je leven weer op de rails te krijgen. Je leert de wereld
opnieuw kennen. Het weefsel van het leven moet in feite opnieuw geweven worden. Jouw
levensverhaal heeft een nieuwe wending gekregen, je staat voor de taak er betekenis aan te geven
en te zorgen voor de voortgang van je eigen levensverhaal.
Rouw is een doorgaand proces dat je voor de rest van je leven op verschillende manieren raakt. Er
overheen komen is niet de juiste formulering, hoe zou je dat kunnen? Je verandert door de ervaring
en met jou je omgeving. Een deel van die verandering is een andere, maar blijvende relatie met de
overleden ander. Een relatie waar geen lijfelijk contact meer mogelijk is maar soms wel een voelbare
aanwezigheid op een ander (spiritueel) niveau.
Riet Fiddelaers-Jaspers
Nog meer teksten
- Hoop
Diep in ons dragen wij hoop
Als dat niet het geval is,
Is er geen hoop
Hoop is een kwaliteit van de ziel
En hangt niet af
Van wat er in de wereld gebeurt
Hoop is niet voorspellen of vooruitzien
Het is een gerichtheid van de geest,
Een gerichtheid van het hart,
Voorbij de horizon verankerd
Hoop in deze diepe en krachtige betekenis
Is niet hetzelfde als vreugde
Omdat alles goed gaat.
Of bereidheid je in te zetten
Voor wat succes heeft
Hoop is ergens voor werken
Omdat het goed is
Niet alleen omdat
Het kans van slagen heeft
Hoop is niet hetzelfde als optimisme
Evenmin de overtuiging
Dat iets goed zal aflopen
Wel de zekerheid dat iets zinvol is
Ongeacht het resultaat
Vaclav Havel
- Luister
Als ik je vraag naar me te luisteren
en je geeft me goede raad
doe je niet wat ik je vraag
Als ik je vraag naar me te luisteren
en je zegt dat ik me niet moet voelen zoals ik me voel
neem je mijn gevoelens niet serieus
Als ik je vraag naar me te luisteren
en je denkt van alles te moeten doen om mijn probleem op te lossen
help je me niet
hoe vreemd dat ook lijkt
Luister
Alles wat ik wil is dat je naar me luistert
Niets zeggen, niets doen, alleen luisteren
Goede raad is niet duur
En ik kan zelf handelen
Ik ben niet zonder bron
Soms moedeloos en in de war
maar niet zonder bron
Als jij iets voor me doet
wat ik zelf zou hebben kunnen of moeten doen
draag je bij aan mijn angst en mijn zwakte
Wanneer je accepteert dat ik me voel zoals ik me voel
hoe vreemd die gevoelens ook lijken
kan ik ophouden met mijn pogingen je te overtuigen
en kan ik eindelijk proberen te begrijpen
wat de achtergrond van mijn gevoelens is
En als dat duidelijk is
komen ook de antwoorden
en heb ik geen raad nodig
Zelfs vreemde gevoelens hebben zin
als je begrijpt wat er achter zit
Misschien helpt bidden daarom
Omdat God niet praat
geen goede raad geeft
en niet probeert de dingen voor je te regelen
Hij luistert
en laat je zelf je problemen oplossen
Daarom vraag ik je
luister naar me
en als je wilt praten
wacht dan even op je beurt
Dan zal ik naar jou luisteren
Leo Buscaglia